top of page
Search

การเข้าถึงสิทธิประกันสุขภาพในสถานการณ์การเลิกจ้าง

Writer: MaytaMayta
Nov 4, 20241 min read

บทนำ

จากสถานการณ์การระบาดของ COVID-19 มีผลกระทบต่อการจ้างงานเป็นวงกว้าง เช่น กรณีของ "นายสุชาติ: นามสมมุติ" ผู้ที่ทำงานในบริษัทมาเป็นเวลา 3 ปีและได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคมจากนายจ้าง อย่างไรก็ตาม หลังจากถูกเลิกจ้าง นายสุชาติอาจต้องพิจารณาทางเลือกในด้านการประกันสุขภาพว่าจะดำเนินการต่อสิทธิประกันสังคมหรือเปลี่ยนไปใช้สิทธิระบบหลักประกันสุขภาพอื่น ๆ เช่น ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า หรือที่เรียกว่าบัตรทอง (Universal Health Coverage)


 

สิทธิประกันสุขภาพที่นายสุชาติสามารถใช้ได้หลังจากการเลิกจ้าง

1. ระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง)

หากนายสุชาติไม่ต้องการใช้สิทธิประกันสังคมต่อ เขาสามารถใช้สิทธิบัตรทองได้ โดยมีคุณสมบัติและลักษณะของสิทธิบัตรทองดังนี้:

  1. ความครอบคลุม (Coverage):

    • บัตรทองคุ้มครองทุกคนที่มีสัญชาติไทยหรือมีสิทธิ์อยู่ในประเทศไทย โดยไม่คำนึงถึงสถานภาพการทำงาน แตกต่างจากประกันสังคมที่จำกัดเฉพาะกลุ่มที่มีนายจ้างและมีการจ่ายเงินสมทบ (Social Security Contributions) โดยประกันสังคมจะให้การคุ้มครองเฉพาะพนักงานที่มีนายจ้างเท่านั้น

  2. สิทธิประโยชน์ (Benefits):

    • บัตรทองให้สิทธิประโยชน์ขั้นพื้นฐานในด้านการรักษาพยาบาลทั่วไป เช่น การรักษาผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน แต่ไม่ครอบคลุมถึงการบริการเฉพาะทางบางประเภท เช่น บริการสุขภาพจิตที่อาจไม่ครอบคลุมทุกกรณี

    • ขณะที่ประกันสังคมให้สิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมหลากหลายกว่า ทั้งกรณีของผู้ป่วยนอกและผู้ป่วยใน รวมถึงสิทธิประโยชน์อื่น ๆ เช่น ค่าคลอดบุตร ค่าทุพพลภาพ ค่ารักษาพยาบาลอุบัติเหตุ และค่าตรวจสุขภาพ

  3. เงื่อนไขการใช้บริการ (Service Accessibility):

    • ผู้ถือบัตรทองต้องเข้ารับการรักษาจากสถานพยาบาลที่ได้ลงทะเบียนไว้ เช่น ศูนย์บริการสาธารณสุขหรือโรงพยาบาลประจำอำเภอ ต่างจากประกันสังคมที่ให้ผู้ประกันตนสามารถเลือกโรงพยาบาลคู่สัญญาได้เองตามที่ลงทะเบียนไว้

    • ในกรณีฉุกเฉิน บัตรทองสามารถใช้สิทธิรักษาพยาบาลในสถานพยาบาลอื่นได้ชั่วคราวเช่นกัน แต่ต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (NHSO)

จากลักษณะดังกล่าวจะเห็นได้ว่าระบบบัตรทองมีความแตกต่างจากระบบประกันสังคมทั้งในด้านของสิทธิประโยชน์และเงื่อนไขการเข้าถึงบริการ อย่างไรก็ตาม บัตรทองยังคงเป็นทางเลือกที่ช่วยให้ประชาชนสามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลพื้นฐานได้อย่างทั่วถึง


 

2. การต่อสิทธิประกันสังคมภายหลังการเลิกจ้าง

หากนายสุชาติต้องการใช้สิทธิประกันสังคมต่อหลังจากถูกเลิกจ้าง เขาสามารถสมัครเป็นผู้ประกันตนตาม มาตรา 39 ได้ โดยมีเงื่อนไขและขั้นตอนที่ควรทราบดังนี้:

  1. เงื่อนไขการสมัคร:

    • นายสุชาติจะต้องเป็นผู้ประกันตนเดิมในระบบประกันสังคม โดยที่เขาจะต้องมีประวัติการจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่น้อยกว่า 12 เดือน

    • นายสุชาติจะต้องยื่นคำร้องต่อสำนักงานประกันสังคมเพื่อสมัครเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 39 ภายในระยะเวลา 6 เดือนหลังจากวันที่ถูกเลิกจ้าง

  2. การจ่ายเงินสมทบ (Contributions):

    • เมื่อเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 39 นายสุชาติต้องจ่ายเงินสมทบเองในอัตราที่กำหนด ซึ่งการจ่ายเงินสมทบนี้จะช่วยให้เขายังคงได้รับสิทธิประโยชน์จากระบบประกันสังคมเช่นเดิม

    • สิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมในกรณีนี้จะรวมถึงค่ารักษาพยาบาล กรณีเจ็บป่วยหรืออุบัติเหตุ สิทธิการคลอดบุตร และสิทธิการตรวจสุขภาพ

  3. สิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุม:

    • แม้จะเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 39 แต่สิทธิประโยชน์ที่ได้รับจะยังคงครอบคลุมทั้งกรณีผู้ป่วยนอก ผู้ป่วยใน ค่าทุพพลภาพ และสิทธิประโยชน์อื่น ๆ ที่คล้ายคลึงกับผู้ประกันตนที่มีนายจ้าง


 

สรุป

ในกรณีของการถูกเลิกจ้าง หากนายสุชาติไม่ประสงค์จะต่อสิทธิประกันสังคม ก็สามารถใช้สิทธิบัตรทองซึ่งครอบคลุมการรักษาพยาบาลขั้นพื้นฐานได้ อย่างไรก็ตาม หากนายสุชาติต้องการสิทธิประโยชน์ที่ครอบคลุมในระดับเดียวกับที่เคยได้รับในระบบประกันสังคม เขาสามารถสมัครเป็นผู้ประกันตนตามมาตรา 39 เพื่อรักษาสิทธิประโยชน์ต่อไปได้

การมีความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับสิทธิประกันสุขภาพในแต่ละระบบ จะช่วยให้บุคคลที่ถูกเลิกจ้างสามารถวางแผนและตัดสินใจในการดูแลสุขภาพตนเองและครอบครัวได้อย่างเหมาะสมและยั่งยืนในระยะยาว

 
 
 

Recent Posts

See All

OSCE: Cervical Punch Biopsy

Introduction A cervical punch biopsy is a procedure used to obtain a small tissue sample from the cervix to investigate suspicious...

 
 
 

OSCE: Manual Vacuum Aspiration (MVA)

1. Introduction / บทนำ Manual Vacuum Aspiration (MVA) is a procedure used to evacuate the uterine contents by creating a vacuum inside...

 
 
 

OSCE: Leopold Maneuvers

1. Preparation and Patient Interaction Greet the Patient Introduce yourself (name and role). Confirm the patient’s name and gestational...

 
 
 

Comentários

Avaliado com 0 de 5 estrelas.
Ainda sem avaliações
Adicione uma avaliação
Post: Blog2_Post

Message for International Readers
Understanding My Medical Context in Thailand

By Uniqcret, M.D.
 

Dear readers,
 

My name is Uniqcret, which is my pen name used in all my medical writings. I am a Doctor of Medicine trained and currently practicing in Thailand, a developing country in Southeast Asia.
 

The medical training environment in Thailand is vastly different from that of Western countries. Our education system heavily emphasizes rote memorization—those who excel are often seen as "walking encyclopedias." Unfortunately, those who question, critically analyze, or solve problems efficiently may sometimes be overlooked, despite having exceptional clinical thinking skills.
 

One key difference is in patient access. In Thailand, patients can walk directly into tertiary care centers without going through a referral system or primary care gatekeeping. This creates an intense clinical workload for doctors and trainees alike. From the age of 20, I was already seeing real patients, performing procedures, and assisting in operations—not in simulations, but in live clinical situations. Long work hours, sometimes exceeding 48 hours without sleep, are considered normal for young doctors here.
 

Many of the insights I share are based on first-hand experiences, feedback from attending physicians, and real clinical practice. In our culture, teaching often involves intense feedback—what we call "โดนซอย" (being sliced). While this may seem harsh, it pushes us to grow stronger, think faster, and become more capable under pressure. You could say our motto is “no pain, no gain.”
 

Please be aware that while my articles may contain clinically accurate insights, they are not always suitable as direct references for academic papers, as some content is generated through AI support based on my knowledge and clinical exposure. If you wish to use the content for academic or clinical reference, I strongly recommend cross-verifying it with high-quality sources or databases. You may even copy sections of my articles into AI tools or search engines to find original sources for further reading.
 

I believe that my knowledge—built from real clinical experience in a high-intensity, under-resourced healthcare system—can offer valuable perspectives that are hard to find in textbooks. Whether you're a student, clinician, or educator, I hope my content adds insight and value to your journey.
 

With respect and solidarity,

Uniqcret, M.D.

Physician | Educator | Writer
Thailand

bottom of page