OSCE Station: Dysphagia Assessment and Management
Section | Details | Rationale |
1. Patient Introduction & Communication | - แนะนำตัวเองกับผู้ป่วยและอธิบายวัตถุประสงค์ของการตรวจ - ขอข้อมูลผู้ป่วย: ชื่อ, นามสกุล, อายุ - ขออนุญาตก่อนทำการตรวจ | เพื่อสร้างความไว้วางใจและความสบายใจให้กับผู้ป่วยก่อนเริ่มการซักประวัติและตรวจร่างกาย |
2. History Taking | General Questions - อาการกลืนลำบาก (Dysphagia): เริ่มเมื่อไหร่? ลักษณะเป็นอย่างไร? | เพื่อประเมินความรุนแรงและรูปแบบของอาการกลืนลำบาก เช่น odynophagia (กลืนแล้วเจ็บ) บ่งบอกถึงการอักเสบหรือเนื้องอกในหลอดอาหาร |
- ตำแหน่งที่รู้สึกว่าอาหารติด: อาหารติดบริเวณใด? | ช่วยในการระบุตำแหน่งของปัญหา เช่น Zenker's diverticulum อาจทำให้รู้สึกติดที่คอ | |
- ชนิดของอาหารที่กลืนติด (ของแข็ง/ของเหลว): | แยกระหว่าง mechanical obstruction (กลืนลำบากกับของแข็ง) และ motility disorder (กลืนลำบากกับของแข็งและของเหลว) | |
- อาการเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ หรือเป็นๆหายๆ: | อาการที่เป็นมากขึ้นบ่งบอกถึง progressive dysphagia เช่น มะเร็งหลอดอาหาร ในขณะที่อาการที่เป็นๆ หายๆ บ่งบอกถึง motility disorder | |
- น้ำหนักลดหรือไม่: | น้ำหนักลดมากบ่งบอกถึง malignancy เช่น มะเร็งหลอดอาหาร | |
- แสบร้อนกลางอก (Heartburn): | บ่งชี้ถึง GERD หรือ peptic stricture | |
- อาการอื่น ๆ (เช่น กลืนแล้วเจ็บ, ไอ, สำลัก): | กลืนแล้วเจ็บ (Odynophagia) บ่งบอกถึงการอักเสบหรือมะเร็งหลอดอาหาร, ไอหรือสำลักหลังกลืนอาจบ่งบอกถึง aspiration risk หรือปัญหาทางระบบประสาท | |
3. Physical Examination | General Examination: - ตรวจดูสภาพทั่วไปของผู้ป่วย (น้ำหนักลด, ดูอ่อนเพลีย, มี cyanosis หรือไม่) | เพื่อประเมินสถานะทั่วไปของผู้ป่วย และค้นหาสัญญาณเตือนของภาวะรุนแรง |
Neck Examination: - ตรวจดูและคลำหาก้อนที่คอหรือการโตของต่อมน้ำเหลือง (lymphadenopathy) ที่ผิดปกติ | เพื่อตรวจหาการขยายตัวของเนื้อเยื่อหรือการโตของต่อมน้ำเหลืองซึ่งอาจบ่งบอกถึง มะเร็งหลอดอาหาร หรือ มะเร็งต่อมน้ำเหลือง | |
Neurological Examination: - ตรวจดูสัญญาณของความผิดปกติทางระบบประสาท (เช่น ปากเบี้ยว, อ่อนแรงครึ่งซีก) | เพื่อประเมินการมีส่วนร่วมของโรคทางระบบประสาท เช่น old CVA | |
4. Special Examinations | Endoscopic Examination: - พิจารณาส่องกล้อง (endoscopy) เพื่อประเมินภายในหลอดอาหาร | การส่องกล้องช่วยในการประเมินสาเหตุของอาการกลืนลำบาก เช่น แผลเป็น, การอักเสบ, หรือเนื้องอก |
5. Differential Diagnosis | - Motility Disorders: Oropharyngeal level: CNS disorders (CVA, brain tumors, poliomyelitis, multiple sclerosis, Parkinson's disease, pseudobulbar palsy, peripheral neuropathy) Neuromuscular Junction and Muscle Diseases: Myasthenia gravis, dermatomyositis, myotonic dystrophy, radiation-induced myopathy | เพื่อแยกโรคที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อและระบบประสาทซึ่งอาจทำให้เกิด dysphagia |
Esophageal level: 1. Achalasia: กลิ่นของเหลวติด (especially cold), dysphagia ก่อน แล้วค่อย odynophagia, regurgitation ง่าย 2. Diffuse Esophageal Spasm: แก่ๆ มีปัจจัยกระตุ้น, multiple ring-like contractions along esophageal tube. 3. Nutcracker Esophagus (Hypertensive Peristalsis): มีแรงบีบตัวสูงของหลอดอาหาร 4. Hypertensive Lower Esophageal Sphincter: แรงบีบตัวของหูรูดหลอดอาหารส่วนล่างสูง 5. Scleroderma: การฝ่อของกล้ามเนื้อเรียบของหลอดอาหารและความดันหูรูดต่ำ 6. Chagas' Disease: คล้ายกับ achalasia แต่มักเกิดจากการติดเชื้อ | เพื่อแยกโรคที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของหลอดอาหารที่ทำให้เกิดอาการกลืนลำบาก | |
- Mechanical Obstructions: Oropharyngeal level: 1. Zenker's Diverticulum: รู้สึกอาหารติดที่คอ, gurgling ขณะกลืน, regurgitation ของอาหารที่เน่าเสีย 2. Oropharyngeal Tumors: เนื้องอกที่ทำให้เกิดการอุดตันหรือกดเบียดหลอดอาหาร Esophageal level: 1. Intrinsic Causes: (a) Esophageal Carcinoma: กลืนเจ็บตั้งแต่แรก, อาการเกิดขึ้นในระยะสั้น (b) Peptic Esophagitis: มี heartburn นานหลายปี และเริ่มมี dysphagia ตามมา (c) Corrosive Stricture: เกิดจากการกลืนสารกัดกร่อน (d) Schatzki's Ring (Lower Esophageal Ring): แคบลงเฉพาะจุดที่หลอดอาหารส่วนล่าง (e) Esophageal Web: มีผนังบางๆ เกิดขึ้นในหลอดอาหารส่วนบน (f) Benign Tumors: เนื้องอกที่ไม่ใช่มะเร็ง | เพื่อแยกโรคที่เกิดจากสิ่งกีดขวางภายในและภายนอกของหลอดอาหารซึ่งทำให้เกิดอาการกลืนลำบาก | |
Extrinsic Causes: Vascular Compression (Dysphagia Lusoria): การกดเบียดของหลอดเลือดที่หลอดอาหาร | เพื่อระบุสาเหตุภายนอกที่กดเบียดหลอดอาหารทำให้เกิดอาการกลืนลำบาก | |
6. Diagnostic Investigations | - Barium Swallow: ประเมินการกลืนและดูการไหลของอาหารในหลอดอาหาร | ช่วยในการตรวจหาความผิดปกติทางโครงสร้าง เช่น stricture หรือ ring |
- Esophageal Manometry: วัดความดันและการเคลื่อนไหวของหลอดอาหาร | ช่วยในการวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวของหลอดอาหาร เช่น achalasia | |
- CT Scan or MRI: ประเมินก้อนเนื้อหรือการกดเบียดจากภายนอก | ใช้ในการตรวจหาสาเหตุภายนอกที่กดเบียดหลอดอาหาร เช่น เนื้องอกที่มาจากอวัยวะข้างเคียง | |
7. Management Plan | - For GERD: Prescribe proton pump inhibitors (PPIs), advise lifestyle modifications (e.g., avoid lying down immediately after eating, reduce spicy and acidic food intake) | เพื่อรักษาและป้องกันการเกิดกรดไหลย้อนและการอักเสบในหลอดอาหาร |
- For Achalasia: Pneumatic dilation, surgical myotomy (Heller myotomy), or botulinum toxin injections as appropriate | เพื่อเปิดหลอดอาหารส่วนล่างที่ปิดไม่สนิทและปรับปรุงการกลืน | |
- For Esophageal Cancer (CA Esophagus): Surgical resection, chemotherapy, and/or radiotherapy depending on stage and operability | การผ่าตัดเพื่อเอาเนื้อเยื่อมะเร็งออกหรือรักษาโดยการใช้เคมีบำบัดหรือรังสี | |
- For Benign Stricture: Endoscopic dilation, consider chronic PPI therapy if due to peptic stricture | เพื่อขยายหลอดอาหารที่แคบลงและลดการอักเสบที่เกิดจากกรดไหลย้อน | |
- For Zenker's Diverticulum: Endoscopic stapling or open surgical diverticulectomy | เพื่อลดการสะสมของอาหารใน diverticulum และลดความเสี่ยงของการติดเชื้อหรือสำลัก | |
8. Patient Education and Follow-up | - อธิบายผลการตรวจและการรักษาที่เหมาะสมกับผู้ป่วย - ให้คำแนะนำเกี่ยวกับการติดตามอาการและการกลับมาตรวจซ้ำ - แจ้งผู้ป่วยให้ระวังสัญญาณอันตราย เช่น กลืนไม่ลง น้ำหนักลดอย่างรวดเร็ว หรือมีเลือดออกจากปาก | เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าใจถึงสภาวะของตนเองและปฏิบัติตามแผนการรักษาอย่างถูกต้อง พร้อมติดตามผลและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น |
Explanation for Dysphagia OSCE Station
1. Patient Introduction & Communication:
Effective communication with the patient is crucial at the start of the encounter. Begin by introducing yourself, stating your name and role in the patient's care. Clearly explain the purpose of the assessment, emphasizing the importance of understanding the patient’s symptoms to formulate an accurate diagnosis and management plan. This initial step helps establish rapport, gain the patient’s trust, and ensure their comfort throughout the examination. Additionally, confirm the patient’s identity by asking for their name and age, and obtain consent before proceeding with any further questioning or physical examination. This approach respects patient autonomy and ensures that the patient is informed and involved in their care.
2. History Taking:
The history-taking phase is fundamental to identifying the nature and potential causes of dysphagia. Start by inquiring about the onset of dysphagia. Understanding when the symptoms began can help differentiate between acute and chronic conditions. For example, a sudden onset of dysphagia could indicate an acute event such as a stroke or foreign body obstruction, while a gradual onset might suggest a progressive disease like esophageal cancer or a motility disorder.
Next, assess the characteristics of dysphagia. Ask whether the patient experiences difficulty swallowing solids, liquids, or both. This distinction is vital as it helps differentiate between mechanical obstructions and motility disorders. Dysphagia for solids that progresses to include liquids typically suggests a mechanical obstruction, such as a stricture or tumor, while dysphagia for both solids and liquids from the onset often indicates a motility disorder like achalasia.
Inquire about the progression of symptoms. Progressive worsening of dysphagia over a short period might indicate a malignant process, while long-standing stable symptoms may point toward benign conditions like peptic strictures. Ask if the patient has experienced weight loss, as significant unintentional weight loss is a red flag for malignancy.
Evaluate for associated symptoms such as odynophagia (painful swallowing), which can indicate esophagitis or malignancy. Heartburn or regurgitation may suggest gastroesophageal reflux disease (GERD) or achalasia, whereas coughing or choking after swallowing might indicate aspiration risk or neurological impairment. Additionally, inquire about any history of neurological disorders, as conditions like stroke or Parkinson’s disease can cause oropharyngeal dysphagia due to impaired swallowing reflexes or muscle coordination.
3. Physical Examination:
The physical examination should be thorough and targeted to identify signs that support your differential diagnosis. Start with a general examination to assess the patient’s overall condition, including signs of weight loss, cachexia, or pallor, which might suggest chronic illness or malignancy.
The neck examination is particularly important in dysphagia cases. Palpate for any masses, lymphadenopathy, or signs of thyroid enlargement, as these could indicate malignancy, infectious processes, or other conditions that might compress or invade the esophagus. Evaluate the range of motion and inspect for any visible signs of deformity or asymmetry.
A focused neurological examination is essential if oropharyngeal dysphagia is suspected. Check for cranial nerve deficits that could indicate a brainstem stroke or other central nervous system pathologies. Assess motor strength and reflexes to rule out conditions like myasthenia gravis or other neuromuscular disorders.
4. Special Examinations:
If the patient’s history and physical examination suggest an underlying structural cause or motility disorder, an endoscopic examination of the esophagus may be warranted. This allows direct visualization of the mucosa to identify abnormalities such as strictures, tumors, or inflammatory lesions, and it also facilitates biopsy of suspicious lesions for histopathological examination.
5. Differential Diagnosis:
The differential diagnosis for dysphagia is broad and can be categorized into mechanical obstructions and motility disorders.
Motility Disorders are characterized by abnormal muscle contractions or nerve dysfunction affecting the swallowing process:
Oropharyngeal level: Disorders like stroke, brain tumors, multiple sclerosis, or myasthenia gravis can impair the initiation of swallowing or the coordination of muscles, leading to difficulty in passing food from the mouth to the esophagus.
Esophageal level: Conditions such as achalasia involve failure of the lower esophageal sphincter to relax, causing both solid and liquid dysphagia. Other motility disorders include diffuse esophageal spasm, which presents with intermittent chest pain and dysphagia, and scleroderma, which causes atrophy of esophageal smooth muscle and results in severe reflux and dysphagia.
Mechanical Obstructions can either be intrinsic (originating within the esophagus) or extrinsic (compressing the esophagus from outside):
Intrinsic causes: These include esophageal carcinoma, which often presents with progressive dysphagia and weight loss; peptic strictures resulting from chronic acid reflux; and Schatzki's rings, which cause intermittent dysphagia for solids. Other causes include corrosive strictures from ingestion of caustic substances and benign tumors such as leiomyomas.
Extrinsic causes: These include vascular compressions such as dysphagia lusoria, where an aberrant right subclavian artery compresses the esophagus.
6. Diagnostic Investigations:
To confirm the diagnosis and evaluate the extent of disease, several diagnostic tests may be performed:
Barium Swallow: This radiographic study assesses the swallowing mechanism and identifies structural abnormalities like strictures, rings, or masses. It can also reveal abnormal motility patterns consistent with disorders such as achalasia or diffuse esophageal spasm.
Esophageal Manometry: This test measures the pressure within the esophagus and its sphincters, providing crucial information about motility disorders. It is the gold standard for diagnosing achalasia and other motility issues.
CT Scan or MRI: These imaging modalities are used to evaluate extrinsic compression of the esophagus by tumors, lymphadenopathy, or vascular abnormalities, and to assess the extent of malignancy or other pathologies.
7. Management Plan:
Management of dysphagia is highly dependent on the underlying cause:
GERD: Management includes lifestyle modifications (e.g., elevating the head of the bed, avoiding triggers like spicy foods) and pharmacotherapy with proton pump inhibitors (PPIs) to reduce acid production and allow healing of esophagitis.
Achalasia: Treatment options include pneumatic dilation of the lower esophageal sphincter, laparoscopic Heller myotomy, and peroral endoscopic myotomy (POEM). Botulinum toxin injections can be used in patients who are poor surgical candidates.
Esophageal Cancer: Treatment typically involves surgical resection of the tumor with or without neoadjuvant chemotherapy and radiation, depending on the stage and location of the cancer. Palliative care, including esophageal stenting, may be appropriate for advanced cases.
Benign Strictures: Endoscopic dilation is often effective for benign strictures, particularly those caused by peptic disease. Chronic PPI therapy may be necessary to prevent recurrence.
Zenker's Diverticulum: Treatment options include endoscopic stapling or open surgical diverticulectomy to eliminate the diverticulum and prevent aspiration.
8. Patient Education and Follow-up:
Patient education is essential to ensure adherence to management plans and to recognize warning signs that necessitate prompt medical attention. Educate the patient about the importance of lifestyle modifications, medication adherence, and the need for regular follow-up to monitor for complications or recurrence of symptoms. Inform patients about red flags such as worsening dysphagia, rapid weight loss, or the presence of blood in vomit or stools, which should prompt immediate medical consultation.
Comments